Schommelingen in de werking van de medicijnen

Als je parkinson-medicatie inneemt in de vorm van pillen of capsules, is de hoeveelheid van het medicijn in je bloed gedurende de dag niet constant. Dit heeft te maken met de snelheid waarmee het medicijn door je lichaam wordt opgenomen, en de manier waarop je lichaam het medicijn weer afbreekt. Naarmate de ziekte vordert, kan je lichaam deze wisselingen in het bloed niet meer goed opvangen. De zenuwuiteinden kunnen langzaam steeds minder bufferen (het te veel aan dopamine opnemen en voor later bewaren). Daardoor merk je dat, vlak voordat het weer tijd is voor je medicatie en de hoeveelheid medicijn in het bloed laag is, je last krijgt van toenemende stijfheid en andere klachten. Dit heet ‘wearing off’.

Als het voelt alsof de medicatie helemaal niet meer werkt, heb je een off-periode. Ook kun je net na het innemen van je tabletten, als de hoeveelheid medicijn in het bloed juist heel hoog is, een periode van overbeweeglijkheid doormaken. Dit heet piek-dose dyskinesie. Dyskinesie kan ook voorkomen bij het langzaam stijgen of dalen van de hoeveelheid medicijn in het bloed, dit heet bifasische dyskinesie. Over het algemeen vinden mensen dyskinesieën, zeker als deze mild zijn, minder vervelend dan een off episode. Wel maken de onwillekeurige bewegingen het lastig om sommige dingen te doen, zoals bijvoorbeeld eten of drinken, of schrijven.

Voorspelbare schommelingen

Als de on- en off-episodes steeds voorkomen op dezelfde momenten voor of na medicatie, noemen we deze voorspelbare schommelingen of voorspelbare fluctuaties. Er kan als het ware voorspeld worden wanneer je de typische klachten krijgt die het gevolg zijn van de wisselende hoeveelheid medicatie. Vlak voordat je weer jouw medicatie moet innemen, merk je dat je trager en stijver wordt. Als dit het geval is, is het vaak mogelijk om aanpassingen te maken in de medicatie waardoor de on- en off-episodes minder vaak voorkomen. Zo kan jouw neuroloog je voorschrijven de medicatie met kortere tussenpozen in te nemen, een langwerkend tablet of een andere soort medicatie te gebruiken.

Onvoorspelbare schommelingen

Als de ziekte van Parkinson zich nog verder ontwikkelt, worden de on- en off-episodes steeds onvoorspelbaarder. Mensen in deze fase van de ziekte kunnen zonder waarschuwing in een off-episode belanden, onafhankelijk van wanneer ze hun medicatie hebben genomen. Ook kunnen ze onverwacht last krijgen van dyskinesie. Deze onvoorspelbaarheid is erg vervelend en heeft een grote invloed op het dagelijks functioneren.

Jouw neuroloog zal proberen om samen met je de schommelingen op te lossen door verschillende medicijnen voor te schrijven. Echter, als het niet goed meer lukt om de klachten van de ziekte van Parkinson te beperken met tabletten of capsules, zijn er ook andere behandelingen beschikbaar. Deze behandelingen worden geavanceerde behandelingen genoemd. Ook mensen die vele keren per dag medicatie moeten slikken, maar toch veel klachten hebben, kunnen voor een van deze methoden kiezen.