Slaapproblemen?

Ervaringsverhalen en tips voor een betere nachtrust.

Lees verder

Slaap bij parkinson

Slapen is een van de eerste levensbehoeften van de mens. Tijdens de slaap kan het lichaam weer energie opdoen en kunnen gebeurtenissen van de vorige dag worden verwerkt.

Slaapproblemen parkinson

Oorzaken van slaapproblemen

We slapen allemaal wel eens slecht, maar mensen met de ziekte van Parkinson hebben een grotere kans op slaapproblemen dan anderen. Ook zijn hun problemen anders van aard. Dit heeft te maken met de veranderingen die in de hersenen plaatsvinden, met de klachten die bij parkinson horen, maar ook met de medicijnen die je neemt.

Veelvoorkomende klachten

Mensen met parkinson hebben vaak problemen met slaap. Sommige mensen kunnen moeilijk in slaap komen. Ook wordt de slaap over het algemeen wat minder diep (minder REM-slaap) en worden mensen tijdens de lichte slaap makkelijker en vaker wakker. Wanneer men na een paar uur wakker wordt, komt men vaak niet goed meer in slaap. Dit heet een doorslaapstoornis. Deze kan onder andere worden veroorzaakt doordat je last hebt van stijfheid of pijn terwijl je in bed ligt. Je kunt wat moeilijker omdraaien in bed, waardoor je niet meer comfortabel kan liggen.

Restless legs

Sommige mensen met parkinson hebben last van rusteloze benen (dit heet restless legs). Ze beschrijven dit als een vervelend gevoel dat alleen weggaat als ze de benen bewegen. Ook kan het zijn dat jouw benen vanzelf op een ritmische manier heen en weer bewegen. Dit heet PLMD (Periodic Limb Movement Disorder). Dit soort klachten maakt het in slaap vallen extra moeilijk. Daarnaast kunnen de veranderingen in de hersenen ervoor zorgen dat je klaarwakker bent terwijl het nog geen ochtend is. Voor Restless Legs en PLMD zijn therapieën beschikbaar. Misschien dat deze je kunnen helpen. Als je hier last van hebt, kan je hier met jouw arts over spreken.

Sommige dopaminemedicijnen kunnen nachtmerries veroorzaken. Als je last hebt van nachtmerries is het een goed idee dit te bespreken met jouw arts. Misschien is het een mogelijkheid om de dosis van de medicatie ‘s nachts te verlagen.

Overdag slapen

Als je je overdag niet fit voelt, val je misschien wel eens gewoon op de bank in slaap. Veel slapen overdag maakt dat het slapen ‘s nachts natuurlijk nog moeilijker wordt. Hierdoor kan het gebeuren dat jouw bioritme in de war raakt en je op de verkeerde momenten de behoefte krijgt om te slapen. Om deze reden is het niet aan te raden om overdag te slapen. Als je echt dutjes nodig hebt, omdat je anders de dag niet volhoudt, probeer deze dan te beperken tot maximaal 40 minuten, en slaap niet na 15.00 uur totdat je ‘s avonds naar bed toe gaat.

Slaapaanvallen

In sommige gevallen hebben mensen met parkinson overdag last van onweerstaanbare, plotselinge slaapaanvallen. Deze kunnen worden veroorzaakt door dopaminemedicatie en worden EDS genoemd (Excessive Daytime Sleepiness). Daarnaast kunnen dopaminemedicijnen overigens ook ‘gewone’ slaperigheid overdag veroorzaken. Het is altijd goed dit aan jouw arts te melden, zodat gekeken kan worden naar oplossingen.

RBD (REM Behavioural Disorder)

Sommige mensen met parkinson kunnen ‘s nachts in hun slaap opeens gaan praten, slaapwandelen of andere dingen doen. Bij gezonde mensen zetten de hersenen in de slaaptoestand de verbinding met de spieren een beetje ‘uit’, zodat het lichaam tijdens de slaap verlamd is en niet reageert op dromen. Bij de ziekte van Parkinson lukt het niet helemaal om deze verbinding uit te zetten, waardoor mensen in hun slaap kunnen gaan bewegen en reageren alsof hun dromen echt zijn.

Ze kunnen hierdoor zelfs agressieve bewegingen maken. Hier merken ze zelf niets van, maar het kan heel beangstigend zijn voor de partner. Bovendien kan het gevaarlijk zijn, omdat mensen kunnen vallen of zich op een andere manier bezeren. Als je dit overkomt, moet je dit zeker melden bij jouw arts. Vaak is er met medicatie wel iets aan te doen. Bovendien kan het nuttig zijn om aanpassingen te doen aan jouw slaapomgeving, zodat het risico op vallen of ander letsel zo klein mogelijk is.

8 tips om beter te kunnen slapen

Problemen met slaap kunnen heel vervelend zijn en maken dat je opziet tegen de nacht. Een goede nachtrust is erg belangrijk, wat zorgt dat je je overdag fit voelt.

1. Vast ritueel

Creëer een vast slaapritueel om beter te slapen. Vermijd televisie, tablets of smartphones in het laatste uur voor bedtijd. Kies in plaats daarvan voor ontspannende activiteiten zoals douchen of naar rustige muziek luisteren. Een consistent dagelijks ritueel helpt je lichaam zich voor te bereiden.

2. Vast ritme

Probeer een vast slaapritme aan te houden door elke dag op dezelfde tijd op te staan en naar bed te gaan, zelfs na een slechte nacht. Dit helpt je lichaam om zich aan vaste slaaptijden aan te passen.

3. Na 15.00 uur wakker

Als je overdag vaak in slaap valt, kan dit je nachtrust verstoren en je bioritme verwarren, waardoor je op ongewenste momenten slaperig wordt. Probeer daarom overdag niet te slapen om je slaapritme 's nachts te verbeteren. Als je echt heel erg moe bent en je moet even rusten, slaap dan niet langer dan 40 minuten. Blijf na 15.00 uur in ieder geval wakker.

4. Voldoende daglicht

Ga overdag lekker naar buiten en zorg ervoor dat je genoeg daglicht krijgt. Zeker blootstelling aan (fel) daglicht aan het begin van de dag helpt jouw lichaam om te begrijpen dat het wakker moet zijn.

5. Eet en drink niet teveel

Eet en drink niet te veel voor het slapengaan. Een volle maag kan het slapen lastiger maken en een volle blaas zal je wakker maken midden in de nacht. Probeer de laatste twee uur voor bedtijd niets meer te drinken en hydrateer goed in de ochtend om uitdroging te voorkomen.

6. Slaapkamer rustig en donker

Zorg ervoor dat jouw slaapkamer rustig en donker is. Als de kamer te licht is, zal jouw lichaam wakker willen blijven. Verwijder zo veel mogelijk digitale apparatuur uit de slaapkamer.

7. Satijnen pyjama of lakens

Draag een satijnen pyjama of gebruik satijnen lakens als je problemen hebt met omdraaien in bed. De gladde stof maakt bewegen in bed iets makkelijker.

8. Apart slapen

Als jij en je partner elkaar 's nachts wakker houden, overweeg dan om in aparte bedden of kamers te slapen. Dit kan ook nuttig zijn als jullie op verschillende tijden naar bed gaan of wakker worden.

Heb jij controle over jouw ziekte?
Praat er over met jouw huisarts of gespecialiseerd neuroloog. Of doe de parkinson zelftest om meer inzicht te krijgen in jouw persoonlijke situatie.
Lees volgende onderwerp
Parkinson en slaapproblemen
Lees verder

Informatie op maat

Binnen 3 stappen informatie op basis van jouw keuzes.
Vraag 1/3

Voorbeeld vraag 1

Selecteer jouw antwoord